Ondermijning is een containerbegrip dat nogal eens voor verwarring zorgt. Want wat is het nu precies? Ondermijning is vaak onzichtbaar en toch komt het vaker voor dan we denken. Denk maar eens aan de gehuurde bedrijfspanden waar synthetische drugs worden geproduceerd en agrariërs die benaderd worden voor hennepteelt in hun schuren. De pandeigenaar is waarschijnlijk niet op de hoogte van de activiteiten in het verhuurde bedrijfspand en de agrariër krijgt een zeer lucratief aanbod voor de ruimte in zijn schuren.

In deze blog lees je wat ondermijning is én waarom het belangrijk is dat het wordt aangepakt. We definiëren ondermijning hierin als volgt: criminaliteit waarbij de grenzen van de boven- en onderwereld vervagen door gebruik te maken van de bestaande structuren binnen onze maatschappij.

De vermenging van de bovenwereld en de onderwereld

Ondermijning is een gevolg van verschillende soorten criminaliteit die plaatsvinden in de boven- én onderwereld. Vandaar dat ondermijning ook wel wordt uitgelegd als de vermenging van de bovenwereld en de onderwereld.

Naast de genoemde voorbeelden in de inleiding zijn ook nagelsalon waar je alleen maar met contant geld kunt betalen of dat restaurantje waar nooit iemand is, maar nog steeds niet failliet is, dumpingen van drugsafval, corruptie, handel in illegale vuurwapens en intimidatie voorbeelden van ondermijning. Zelfs cybercriminaliteit wordt als ondermijning gedefinieerd, omdat daarbij gebruik wordt gemaakt van het internet (de bovenwereld).

Waarom de aanpak van ondermijning belangrijk is

De overheid waarschuwt ons de laatste tijd steeds vaker voor ondermijning. Het neemt in snel tempo toe en dit kan grote gevolgen hebben. Het groeiend tempo wordt in Nederland onder andere veroorzaakt door tegenstrijdige wet- en regelgeving (gedoogbeleid), de goede infrastructuur en een terugtrekkende overheid, kortom de ideale voedingsbodem.

De drugsindustrie is een voorbeeld dat vaak indirect of direct met ondermijning te maken heeft. Dit wordt zichtbaar door de verhalen in de media over liquidaties, afpersing en andere geweldincidenten. Met ondermijning is in korte tijd veel (zwart) geld te verdienen.

Ondermijning kan de rechtsstaat en de maatschappij verzwakken en uiteindelijk zelfs ontregelen. Daarom is het van groot belang dat ondermijning wordt aangepakt. De aanpak van ondermijning is niet alleen een probleem voor de politie. Het wortelt zich steeds dieper in de samenleving, waardoor het een maatschappelijk probleem is geworden. Op dit moment werkt de politie onder andere al samen met justitie, gemeentes en de belastingdienst aan een integrale aanpak.

Dit kan jouw bedrijf doen

Het effect van de aanpak van ondermijning kan veel groter zijn als ook bedrijven maatregelen nemen. De volgende maatregelen kunnen de kans op ondermijning van en binnen organisaties verkleinen:

• Huurderscheck: bij het verhuren van vastgoed is het belangrijk een gedegen huurderscheck uit te voeren om ondermijnende activiteiten uit te sluiten. Hiermee wordt gekeken naar de integriteit van de huurder en de kans op ondermijning verkleint. Men kan minder snel een pand huren onder valse voorwaarden;
• Pre-employment screening: door een pre- en/of in-employment screening uit te voeren worden (toekomstige) medewerkers die mogelijk een risico vormen zo veel mogelijk buiten de deur gehouden. Op deze manier wordt de kans dat een medewerker ondermijnende activiteiten binnen de organisatie uitvoert zo veel mogelijk beperkt. Deze maatregel kan daarnaast ook worden toegepast op verhuurders van bedrijfspanden;
• Integriteitsbeleid: een goed integriteitsbeleid zorgt ervoor dat zaken zoals gedragscodes, meldingsregelingen, loyaliteit en transparantie goed geborgd zijn. Incidenten binnen een organisatie kunnen worden beperkt wanneer iedereen op dezelfde lijn zit wat betreft integer denken en integer handelen;
• Visitaties: het uitvoeren van visitaties is een effectieve maatregel voor het minimaliseren van binnenkomende ongewenste goederen en middelen (zoals drugs en wapens) in een organisatie. Ook kan deze maatregel worden ingezet bij vermoedens of aanwijzingen van diefstal;
• Intrudertesten: een intrudertest, ook wel red teaming genoemd, maakt kwetsbaarheden op het gebied van (fysieke) beveiliging inzichtelijk.

AVAQ levert diensten op het gebied van bovengenoemde maatregelen. Zo voert ons bedrijfsrecherchebureau Vidocq al 15 jaar specialistische screenings uit voor organisaties en bieden wij hulp bij het implementeren van een goed integriteitsbeleid en het uitvoeren van visitaties. Daarnaast voert AVAQ intrudertesten uit doormiddel met behulp van verschillende technieken zoals OSINT, voice-phishing, spoofing en social engineering.

Samen krijgen we grip op ondermijning. Voorkom dat jouw bedrijf onderdeel wordt van ondermijning door de bedrijfsveiligheid op orde te hebben. AVAQ ondersteunt organisaties bij het optimaal inrichten van veiligheid en beveiliging. Neem vrijblijvend contact met ons op voor meer informatie.