Fraude opsporen is soms net wiskunde. Gebruik de ‘wet van Benford’ bij het opsporen van afwijkingen in (grote) dataverzamelingen.
De ‘Wet van Benford’ is afkomstig van Frank Benford, een fysicus bij General Electric. Hij ontdekte een logaritmische kansverdeling bij getallen in dataverzamelingen. Bij een verzameling getallen zou de kansverdeling er als volgt uit moeten zien:
- 29,4% van de getallen met een 1;
- 17,6% met een 2;
- 12,5% met een 3;
- 9,7% met een 4;
- 7,9% met een 5;
- 6,7% met een 6;
- 5,8% met een 7;
- 5,1% met een 8;
- 4,6% met een 9.
Deze gelijke verdeling van begincijfers heeft dus een aflopende verdeling in kans percentage. De formule van de ‘Wet van Benford’ kan ook toegepast worden bij een berekening van de eerste 2 begincijfers.
Hoe pas je dit toe bij fraude?
Wanneer fraude wordt vermoed, bijvoorbeeld bij (inkoop) facturen, kan de ‘Wet van Benford’ gebruikt worden om naar onlogische verhoudingen te zoeken. Bijvoorbeeld: U hebt een (grote) stapel facturen, iets in die stapel klopt niet maar u weet niet precies wat. Pak van iedere factuur de eerste twee begincijfers van het factuurbedrag en zet deze tegenover de ‘Wet van Benford’. Bekijk of de percentages overeen komen met de gegeven percentages van deze wet. Afwijkende percentages springen er op deze manier uit en geven een fraude indicatie. Er is op een snelle, objectieve en nauwkeurige wijze een voorselectie gemaakt.
Een afwijking opgespoord
Wanneer u afwijkingen heeft gevonden, moeten deze verklaard of anders nader onderzocht worden. Met de ‘Wet van Benford’ heeft u bepaald dat er iets niet klopt. Vervolgens kunnen de afwijkende facturen of andere gegevens geanalyseerd worden om mogelijke fraude op te sporen.
Vidocq, het bedrijfsrecherchebureau van AVAQ Groep, heeft met deze ‘Wet van Benford’ en financiële expertise een rol gespeeld in een onderzoek waarbij restmateriaal buiten beeld bleef. De rapportage van Vidocq heeft er aan bijgedragen dat deze post(en) inzichtelijk werden en het projectresultaat ten goede kwamen. Dit heeft een aanzienlijke bijdrage geleverd aan het resultaat van het project.
Wie zei dat fraude opsporen geen hogere wiskunde kon zijn?!
Lees ook het artikel dat de Correspondent over de Wet van Benford schreef.
